Kunstwerkattest

1. Kunstwerkattest
2. Kunstwerkuitkering

1. Het kunstwerkattest, toegangspoort naar het ’statuut’

De nieuwe naam voor het kunstenaarsstatuut is kunstwerkstatuut of kunstwerkersstatuut. Dit om te benadrukken dat de bevoegde kabinetten én de sector die meegewerkt heeft aan het nieuwe statuut, de bedoeling hebben om inclusiever te zijn. Inderdaad, de WITA, Working in the Arts werkgroep en waar Artists United aan meegewerkt heeft, ligt aan de basis van het nieuwe statuut Het gaat dus niet meer over een ‘kunstenaarsstatuut, beperkt tot enkel kunstenaars, maar wel degelijk over alle kunstwerkers die een wezenlijke bijdrage leveren aan een creatie of artistieke realisatie of productie, ...  Een kunstwerkattest kan zowel voor artistieke, artistiek-technische als artistiek- ondersteunende activiteiten worden afgeleverd.  Doorslaggevend is de essentiële bijdrage aan een artistieke creatie of uitvoering waarbij het artistieke, artistiek-technische of artistiek-ondersteunende karakter primeert.  Bij haar beoordeling houdt de Kunstwerk-commissie rekening met de ontvangen vergoedingen en de tijdsinvestering en, in voorkomend geval, met onzichtbaar werk. 

In het oude statuut was er ook reeds sprake van technisch-artistieke en technische-ondersteunende functies, maar door deze naamswijziging wordt duidelijk een grotere inclusiviteit naar voor geschoven. 

Noodzakelijke artistieke bijdrage
​Een kunstwerker is iemand die een vergoede professionele praktijk in de kunsten beoefent. Ook de artistiek-technische en artistiek-ondersteunende activiteiten vallen hieronder. De kunstwerker haalt een belangrijk deel van het inkomen uit die activiteiten en investeert er een aanzienlijke hoeveelheid tijd in.  
Er dient wel altijd om dit attest te bekomen een ‘noodzakelijke artistieke bijdrage’ te zijn.  Het statuut kan voor artiesten, technici en ondersteunende functies. 

Toegangspoort 

Enerzijds is er het attest. Anderzijds de uitkering. Je zal een attest 'plus' nodig hebben om een kunstwerkuitkering te kunnen verkrijgen. Je zal minstens het attest 'basis' moeten hebben om te werken met een 1bis contract (vroeger heette dat attest 'basis', het 'kunstenaarsvisum'. Zowel het attest 'basis', als het attest 'plus', als het attest 'starter' geven toegang tot werken met een 1bis contract).
Het attest wordt dus het toegangsticket naar het nieuwe statuut. Net zoals men in het verleden een zogenaamde kunstenaarskaart diende aan te vragen voor de KVR, en een kunstenaarsvisum voor het typische 1bis contract voor kunstenaars, zal men vanaf 2024 dienen een attest aan te vragen. Aanvraag dient te gebeuren vanaf 2024 bij de nieuwe Commissie. Die zal voor 50% bestaan uit mensen uit de sector (in tegenstelling met de situatie vandaag met de huidige Commissie).  

MEER INFO: 
www.workinginthearts.be/nl/professioneel/handleiding

Kunstwerkattest “plus” 
In het nieuwe ‘kunstwerkersstatuut is er een tweetrapsraket systeem : 
1. Attest dat toegang geeft tot de uitzonderingsregels in de werkloosheid ; ook geldig voor 1bis contracten
2. Specifieke regels in de werkloosheid voor kunstwerkers. 

Men moet om een eerste maal het ‘attest plus’ te bekomen : 
- ofwel 5.418 € beroepsinkomsten aantonen op 2 jaar plus een dossier indienen bij de nieuwe Commissie; 
- ofwel 13.546 € op 5 jaar beroepsinkomsten aantonen plus een dossier indienen bij de nieuwe Commissie; 
- ofwel 65.400 € beroepsinkomsten aantonen en GEEN bijkomende dossier indienen (dus een automatisatie). 

Kunstwerkattest “Starters” 
Afwijkende regeling voor beginners met een artistiek diploma van het hoger onderwijs of een gelijkwaardige opleiding: 300 € plus een loopbaanplan indienen; ook geldig voor 1bis contracten

Diegenen die nu het ‘statuut’ hebben zullen automatisch het ‘attest plus’ een eerste maal verkrijgen. 

Verlenging van het attest  
- ofwel 4.515 € op 5 jaar beroepsinkomsten aantonen plus een dossier indienen bij de nieuwe Commissie; 
- ofwel 2.709 € op 3 jaar beroepsinkomsten aantonen plus een dossier indienen bij de nieuwe Commissie. Dat is dus 900 € op een jaar. 
Onder dat bedrag gaat men er inderdaad van uit dat men niet professioneel bezig is. 

2. Kunstwerkuitkering

Werkloosheid vergelijking oud en nieuw systeem kunstenaarsstatuut/kunstwerkstatuut 

Vroegere systeem  
- eerst  312, 468 of 624 dagen (afhankelijk van de leeftijd, op 21 maand, 33 maand of 42 maand ) of overeenstemmend bedrag taakloon bewijzen voor de toelaatbaarheid. Dat geeft 12 maanden ‘eerste periode uitkering (geen daling van de uitkering ); 
- dan 156 dagen of overeenstemmend bedrag taakloon op 18 maand bewijzen voor de neutralisatieregel; 
- dan elk jaar 3 prestaties PLUS de controle op geschikt werk door VDAB of Actiris (= bij elke controle 156 dagen kunnen aantonen op 18 maand waarvan minsten 104 artistiek of technisch-artistiek). 

NIEUWE systeem 
- In het bezit zijn van het kunstwerkattest “plus” 
- eerst 156 dagen of overeenstemmend bedrag taakloon voor de toelaatbaarheid op 24 maand. Dat geeft dan 36 maanden een ‘eerste periode (geen daling van de uitkering); 
- verlenging: 78 dagen of overeenstemmend bedrag taakloon voor neutralisatieregel bewijzen op 36 maand. 
Als men dat bewijst GEEN verdere controle en geen verplichting 156 dagen te kunnen aantonen zoals in het huidige systeem ‘controle gepast werk’... 

AANDACHT : Eénmaal in het bezit van een kunstwerkattest (plus of starter) zal er door de RVA niet meer gekeken worden naar de aard van de activiteiten.
Voorbeeld: de betrokkene krijgt een attest 'plus' op basis van een activiteit als acteur. In zijn referteperiode heeft de betrokkene prestaties uitgeoefend waarvoor hij het volgende heeft ontvangen:

• € 9.000 bruto uit een loontrekkende activiteit als boekhouder
• € 2.500 bruto uit zijn loontrekkende activiteiten als acteur
• € 1.000 bruto uit een loontrekkende activiteit in het onderwijs

Zijn gemiddeld dagloon is 12 500/156 = € 80,12

--- 

(*) Artikel 1 bis maakt het mogelijk om beschouwd te worden als werknemer én dus de sociale zekerheid te genieten als werknemer, ook als er bepaalde elementen om een arbeidsovereenkomst af te sluiten ontbreken. Een oplossing voor veel kunstenaars die een 15-tal jaar geleden werd uitgedokterd door toenmalig minister Frank Vandenbroucke. Vergelijk het met een (tussen)vorm van zelfstandigheid waarbij er toch sociale zekerheid voor werknemers betaald wordt.  Het artikel 1bis is bedoeld voor personen die niet aan een arbeidsovereenkomst onderworpen zijn maar wel tegen verloning en voor rekening van een opdrachtgever artistieke prestaties leveren aan voorwaarden die lijken op een arbeidsovereenkomst.   
Voor de kunstenaar betekent dit concreet dat hij, in gevolge van werk in opdracht, met zijn opdrachtgever tot een akkoord kan komen om een overeenkomst te sluiten. De kunstenaar wordt dan nog steeds beschouwd als werknemer voor wat de sociale zekerheid betreft. 

(**)  https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2023031303&table_name=wet  
§ 4. Worden beschouwd als kernactiviteiten van de professionele artistieke praktijk in de kunsten: 
  1° artistieke, artistiek-technische of artistiek-ondersteunende activiteiten waarvoor de aanvrager een beroepsinkomen heeft ontvangen; 
  2° inkomsten uit auteursrechten of naburige rechten op artistiek werk dat de aanvrager zelf heeft gemaakt of uitgevoerd; 
  3° prijzengeld toegekend als bezoldiging van artistieke activiteiten. 
 LET OP voor het verschil met ‘randactiviteiten’:  § 5. Worden beschouwd als randactiviteiten van de professionele artistieke praktijk in de kunsten: 
  1° vergoedingen die niet als beroepsinkomen worden beschouwd, ongeacht de vorm en de benaming van deze vergoedingen; 
  2° de gevolgde opleidingen en vormingen in de kunstdomeinen; 
  3° de gegeven opleidingen en vormingen in de kunstdomeinen; 
  4° deelname aan de Kunstwerkcommissie of cultuurcommissies van de deelgebieden; 
  5° onzichtbaar werk voor zover de aanvrager hiervoor bewijs kan leveren, zoals het voorbereiden en uitwerken van kunstprojecten, conceptueel werk en productiewerk, het zoeken naar financiering voor kunstprojecten, het zoeken naar werk in de domeinen van de kunsten, het onderhouden en uitbouwen van vaardigheden in voormelde kunstdomeinen, de deelname aan tentoonstellingen en andere toonmomenten die niet vergoed worden en de promotie van het artistiek oeuvre; 
  6° prijzengeld dat niet toegekend is als bezoldiging van artistieke activiteiten.