'cohabitatie' als wondermiddel voor de Vlaamse orkesten?

Het is een ruw ontwaken vandaag voor de musici van deFilharmonie en Kunsthuis-Opera/ballet: In tegenstelling tot de sussende woorden van sommigen kopt de Standaard vandaag 4 maart 2016: ‘Plaats de twee Antwerpse orkesten onder één dak’. (*)

De minister stuurde een verkenner het veld in. Zijn studie is af. Koen Vandyck stelt vragen bij de rol van het symfonieorkest, ‘als meest veeleisende, traditionele en duurste vorm van muziekbeoefening’. Het rapport van Dhr. Vandyck trekt opvallend veel op de plannen over de nationale orkesten.
De cliché's plaatsen wij alleszins bij de mythes over orkesten, net zoals de dooddoener dat “orkesten op uitsterven staan, te duur zijn en hun publiek veroudert en krimpt.”

Wij zijn erg benieuwd naar de uiteindelijke beslissingen van de minister. Wij geloven niet dat een orkestmusicus ‘de neushoorn van de sector’ is die met uitsterven zou bedreigd zijn. In tegendeel kijken wij hoopvol uit naar de plannen van de minister en naar zijn uiteindelijke beslissingen. ArtistsUnited nuanceert en en denkt graag mee, ook bij praktische en politieke oplossingen.

Het orkest staat helemaal niet op uitsterven, de zalen zitten vol bij orkesten en operahuizen. Zowel met jongeren als ouderen. Dat er meer ouderen naar concerten gaan? Dat is net een groeiende demografische groep, het publiek wordt dus groter. Het afschaffen van orkesten gebeurde in het verleden om economische redenen (en dan nog foutieve economische redenen). Wij hebben vragen bij die tendens om alles enkel in cijfers en statistieken te zien. Zoals kijkcijfers, bijvoorbeeld. De vele initiatieven met onderwijs, ieder kind een instrument (JEKI Duitsland, opMaatorkest in Antwerpen), de volle zalen en nog meer levende traditie in België dan Nederland van orkestbezoek, het zijn allemaal te mooie en kwetsbare rijkdommen om niet te koesteren.

ArtistsUnited nam het initiatief om musici van verschillende orkesten samen te brengen. Er was een heel grote respons en voor de eerste maal in tientallen jaren discussieerden orkestleden van de orkesten in België samen over de uitdagingen die op hen afkomen tijdens meerdere adviesraadvergaderingen.
De musici willen dat hun stem gehoord worden. Samen bezitten ze vele tientallen jaren ervaring over het reilen en zeilen van orkesten. Zij willen hun orkesten verdedigen, maar de intenties gaan verder: zij zien zich ook als de ambassadeurs van de sociale rol van orkesten en cultuur in de maatschappij. 

Wij willen in herinnering brengen dat orkesten worden geleid door ongelofelijk gedreven mensen, directeurs, intendanten, artistieke planners waar je soms van denkt dat hun bed in het concertgebouw of operahuis staat zo aanwezig zijn ze er. En musici pieken elke perfomance naar hoogtepunten, vergelijk het met topsporters.

De middelen die naar culturele instellingen en orkesten gaan, zijn geen subsidies maar investeringen. Er is een onbetwistbare return on investment. Orkesten en culturele instellingen dragen bij tot een betere wereld, ook budgettair! De culturele sector is de derde werkgever in Europa. Lyon, Leipzig en het Gewandhaus toonden met harde cijfers aan dat elke geïnvesteerde euro een veelvoud opbrengt. [1] Moeten er dan niet net meer orkesten en culturele instellingen komen? Een sterke stad heeft een sterke culturele verankering nodig. Rotterdam is fier op zijn orkest. Meer investeren in cultuur = meer return in de economie. Is dat niet wat elke bloeiende stad nodig heeft?

Wij zijn er zeker van dat de minister met een lange termijn visie op orkesten, receptieve concertzalen, opera en de link met educatie naar buiten zal komen. Elke paar jaar een hoorzitting organiseren zonder een langer toekomstperspectief zijn de musici en instellingen terecht moe.

ArtistsUnited bewees in het dossier Munt-NOB reeds dat zij een aantal gedragen concrete en constructieve voorstellen op tafel kan leggen.[2] Met aandacht voor een sterk artistiek inhoudelijk verhaal als startpunt. Maar ook met de nodige pragmatiek: De toplaag van de musici dreigt naar het buitenland te verdwijnen. Topmusici moeten net zuurstof hebben voor reflectie en zijn ook de enigen die knowhow kunnen doorgeven op conservatoriumniveau. De verloning van een orkestmusicus of korist ligt in Vlaanderen echter 10 à 15% lager in vergelijking met het onderwijs. Het is logisch dat bij beperkte middelen een musicus of korist maar eenmaal zou moeten betaald worden door Vlaamse subsidies, in welk gesubsidieerd gezelschap hij of zij ook zou mogen spelen. Maar dan wel een correcte verloning die bijvoorbeeld de vergelijking met het onderwijs kan doorstaan.

Wij geloven niet dat een orkestmusicus ‘de neushoorn van de sector’ is die met uitsterven zou bedreigd zijn. In tegendeel kijken wij hoopvol uit naar de plannen van de minister en naar zijn uiteindelijke beslissingen. ArtistsUnited nuanceert en en denkt graag mee, ook bij praktische en politieke oplossingen.

Meer info: info@artistsunited.be, woordvoerder: Servaas Le Compte, 0495 508 408

(*) http://www.standaard.be

[1] http://www.artistsunited.be/nl/nieuws

[2] http://www.artistsunited.be/nl/content/blog/uitgangspunten-en-principes-...